นอนไม่หลับ...แก้ได้

อาหารและเครื่องดื่มบางชนิด เช่น กาแฟ น้ำอัดลม อาหารมัน ๆ มีผลทำให้คุณภาพการนอนหลับแย่ลงได้ จึงควรที่จะหลีกเลี่ยงโดยเฉพาะในช่วงอาหารมื้อเย็น

การดื่มนมถั่วเหลืองอุ่นๆ ซึ่งมีกรดอะมิโน แอล-ทริปโตเฟนสูง แก้วเล็กๆ หรือการดื่มชาคาโมมายล์อุ่นๆ ก่อนนอน จะช่วยให้หลับสบายขึ้น

อาการนอนไม่หลับเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ และวิธีแก้ที่คนส่วนใหญ่มักจะนึกถึงคือการกินยานอนหลับ แต่คงจะดีกว่าถ้าเราแก้ปัญหาการนอนไม่หลับได้จากต้นเหตุ หรือพยายามหลีกเลี่ยงจากสาเหตุหรือปัจจัยที่ทำให้นอนไม่หลับ

อาหารและเครื่องดื่มที่จะมีผลทำให้คุณภาพการนอนหลับของเราแย่ลงได้ ซึ่งเราควรที่จะหลีกเลี่ยงโดยเฉพาะในช่วงอาหารมื้อเย็น ได้แก่

1.     เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม

2.     เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์

3.     ของหวานๆ เพราะน้ำตาลจะกระตุ้นให้ร่างกายรู้สึกตื่นตัว ทำให้เราหลับยาก

4.     การบริโภคอาหารรสจัด และอาหารมันๆมากเกินไป อาจส่งผลทำให้หลับไม่สนิทได้

5.     อาหารปิ้งย่าง รวมทั้งอาหารแบบบุฟเฟ่ต์มื้อหนักๆ จะกระตุ้นทำให้เรานอนไม่หลับ

6.     ควรลดอาหารที่มีโซเดียม เพราะทำให้ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น ร่างกายกระสับกระส่าย ทำให้นอนหลับยากขึ้น อาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น ผลไม้ดอง ปลาเค็ม กุ้งแห้ง บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป มันฝรั่งทอดกรอบ รวมถึงการปรุงอาหารเค็มจัดหรือใส่ผงชูรสปริมาณมากด้วย

วิธีการช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น

1.     พักผ่อน และนอนให้ตรงเวลา ควรเข้านอนเวลาประมาณ 4 ทุ่ม และพักผ่อนอย่างน้อย 7 ชั่วโมง

2.     ปรับสภาพแวดล้อมการนอน ลดสิ่งรบกวน เช่น ทีวี โทรศัพท์มือถือ เครื่องมือสื่อสาร และปรับแสงให้เหมาะสมกับการผักผ่อน

3.     จัดการความเครียดระหว่างวัน ทำสมาธิ ไปเที่ยวพักผ่อน และรับประทานอาหารเสริมช่วยลดความเครียด

4.     หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่ทำให้ตื่นตัว เช่น ชา กาแฟ เป็นต้น

5.     ทานอาหารให้ถูกต้อง เมื่อรู้สึกหิว ให้รับประทานผลไม้ และไม่ควรรับประทานอาหารมื้อหนักๆ ก่อนเข้านอน

6.     รับประทานวิตามินเสริม เพิ่มการทานวิตามินและเกลือแร่ ที่มีส่วนช่วยในเรื่องการนอน เช่น แมกนีเซียม เมลาโทนิน เป็นต้น

7.     ปรับอุณหภูมิห้อง ควรปรับอุณหภูมิให้พอดี ไม่สูงจนเกินไป และควรให้มีอากาศถ่ายเทสะดวก

8.     ปรึกษาแพทย์ และตรวจสุขภาพเพื่อหาสาเหตุของอาการนอนไม่หลับ

แหล่งของสารอาหารที่ช่วยทำให้หลับได้ง่ายขึ้น สามารถคัดสรรมาเป็นเมนูเด็ดในมื้อเย็นได้ เช่น

1.     กรดอะมิโนจาก แอล-ทริปโตเฟน (L-Tryptophan) และสารกาบา (GABA) ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทในระบบประสาทส่วนกลาง ที่มีคุณสมบัติพิเศษช่วยให้ผ่อนคลายและทำให้นอนหลับได้ดี พบมากในข้าว แป้งที่ไม่ผ่านการขัดสี เช่น ข้าวซ้อมมือ ข้าวกล้องงอก หรือ จมูกข้าว รวมไปถึง เผือก มัน งา สาหร่ายทะเล และนม แต่ควรรับประทานต่อเนื่องเป็นประจำจึงจะได้ผลดี ผลไม้ ได้แก่ กล้วย อินทผลัม ลูกพรุน ซึ่งอุดมไปด้วยกรดอะมิโน L-Tryptophan โดยสมองจะนำทริปโตเฟนไปสร้างสารเซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งถ้าร่างกายมีสารตัวนี้เพียงพอ ก็จะเพิ่มการหลั่งของฮอร์โมนเมลาโทนิน (Melatonin) ซึ่งช่วยในการควบคุมการนอนหลับให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ร่างกายจะรู้สึกผ่อนคลายจากความเครียด นอนหลับได้สนิทดี

2.     เมลาโทนิน (Melatonin) เป็นฮอร์โมนที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับโดยตรง พบมากในอาหารจำพวก ปลา และไข่ รวมทั้ง เชอร์รี่ ซึ่งเป็นผลไม้ที่มีฮอร์โมนเมลาโทนินสูง ที่ช่วยให้การนอนหลับดีขึ้น ถั่วประเภทวอลนัท ก็มีฮอร์โมนเมลาโทนินสูงเช่นกัน

3.     แมกนีเซี่ยม เป็นแร่ธาตุที่ช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย เสริมการนอนหลับให้ดียิ่งขึ้น พบมากใน ถั่วต่างๆ และ ผักใบเขียว

4.     วิตามินบี มีความสำคัญในการสังเคราะห์เซโรโทนิน ทำให้ผ่อนคลาย และหลับได้สนิทขึ้น ซึ่งเมนูที่มีวิตามินบีสูง คือ ข้าวโอ๊ตใส่นมสดและกล้วยหอม หรือซุปมันฝรั่ง

5.     การดื่มชาคาโมมายล์อุ่นๆ ก่อนนอน จะช่วยให้หลับสบายขึ้น เนื่องจากเป็นสมุนไพรที่ช่วยทำให้อารมณ์รู้สึกผ่อนคลาย (Calming Herb) หรือจะดื่มนมถั่วเหลืองอุ่นๆ ซึ่งมีกรดอะมิโน แอล–ทริปโตเฟนสูง แก้วเล็กๆ ก่อนนอน ก็สามารถช่วยได้

6.     เครื่องดื่มชาเขียวที่ได้สกัดคาเฟอีนออกไปแล้ว จะช่วยผ่อนคลาย ลดความเครียด ช่วยให้นอนหลับได้ดี

หากปรับพฤติกรรม ทานอาหารและเครื่องดื่มที่ช่วยส่งเสริมการนอนหลับให้ได้ประสิทธิภาพมากขึ้น แล้วยังนอนหลับได้ไม่ดีพอ แนะนำให้เข้ามาปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงของการนอนไม่หลับ ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากฮอร์โมนต่างๆ ในร่างกายที่ทำงานลดลง หรือโรคต่างๆ ที่อาจซ้อนเร้นโดยที่ไม่รู้ตัว เช่น การนอนกรน ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือภาวะซึมเศร้า